مقدمه‌ای مناسب برای بچه‌ها درباره آهنربا و مغناطیس

این توضیح درباره آهنربا و مغناطیس برای خوانندگان مقاطع ابتدایی در نظر گرفته شده است. اگر برای دانستن درباره موضوع مغناطیس نیاز به مطالعه بیش‌تر دارید، مقاله تفصیلی ما درباره اینکه “آهنربا‌ها چگونه کار می‌کنند؟” را بررسی کنید.

بازی با آهنربا (Magnets) سرگرم‌کننده است. گویی که ‌یک عصای جادویی دارید! آهنربا‌ها قطعات فلزی یا سنگی با قدرت نامرئی برای جذب انواع خاصی از فلز هستند. به آن قدرت، نیرو می‌گویند. در طبیعت، نیرو چیزی است که باعث فشار یا کشش می‌شود. گرانش (Gravity) نیرویی است که شما را از شناور شدن از سطح زمین باز می‌دارد. مغناطیس نیرویی است که باعث می‌شود آهنربا به یخچال شما بچسبد.

زمین یک آهنربا است

مغناطیس در اطراف همه شما فعال است. تقریباً هر چیزی که از برق استفاده می‌کند یا با موتور کار می‌کند، دارای آهنربا است. نیروی مغناطیسی به ماشین شما کمک می‌کند تا کار کند، مایکروویو شما بپزد و کامپیوتر شما کار کند. حتی زمینی که ما در آن زندگی می‌کنیم یک آهنربای غول‌پیکر است!

وسط سیاره ما از دو فلز به نام آهن (Iron) و نیکل (Nickel) ساخته شده است. هر دو فلز به سمت آهنربا جذب می‌شوند. این فلزات خاص می‌توانند به آهنربا نیز تبدیل شوند. سیاره ما همیشه در فضا در حال چرخش است و هسته فلزی زمین نیز در حال چرخش است. این حرکات، یک نیروی مغناطیسی ایجاد می‌کنند به نام میدان مغناطیسی (Magnetic Field) که زمین را احاطه کرده است.

میدان مغناطیسی، ناحیه‌ای در اطراف آهنربا است که دارای نیروی مغناطیسی است. همه آهنربا‌ها بدون توجه به اینکه چقدر بزرگ باشند، میدان مغناطیسی دارند. چیز‌هایی که جذب آهنربا می‌شوند، اجسام مغناطیسی (Magnetic Objects) نامیده می‌شوند. تمام اجسام مغناطیسی از فلز ساخته شده‌اند، اما همه فلزات، مغناطیسی نیستند. فلزات اصلی که توسط آهنربا جذب می‌شوند آهن، کبالت (Cobalt) و نیکل هستند. می‌توانید یکی از این فلزات را با مالش آهنربا، به آهنربا تبدیل کنید!

اگر یک جسم مغناطیسی مانند گیره کاغذ وارد میدان مغناطیسی شود، به سمت آهنربا کشیده می‌شود. میدان‌های مغناطیسی حتی در زیر آب نیز کار می‌کنند. یک آهنربای قوی حتی می‌تواند یک جسم مغناطیسی را از طریق میز جذب کند.

آهنربا‌ها دو قطب دارند: شمال و جنوب

آهنربا دو سر دارد که به آن‌ها قطب (Poles) می‌گویند. یک سر آن قطب شمال (north pole) و سر دیگر آن قطب جنوب (south pole) است. آیا می‌توانید به چیز دیگری فکر کنید که دارای یک قطب شمال و یک قطب جنوب باشد؟ درست است – زمین بسیار شبیه آهنربا است! قطب‌نما‌ها با مغناطیسی کردن عقربه‌های دوار عمل می‌کنند تا با قطب‌های مغناطیسی سیاره همسو شوند.

اگر دو آهنربا در دستان خود نگه دارید، قطب شمال یک آهنربا همیشه قطب جنوب آهنربای دیگر را جذب می‌کند. قطب‌های مخالف یکدیگر را دفع می‌کنند.

از آنجایی که سیاره ما مانند یک آهنربای بزرگ است، میدان مغناطیسی نیز دارد. میدان مغناطیسی زمین، از ما در برابر تابش خورشید محافظت می‌کند. قطب شمال و جنوب دارای نمایش نور‌های رنگارنگ طبیعی به نام نور‌ها یا شفق‌های شمالی و جنوبی (Northern and Southern Lights) هستند. این نور‌ها ناشی از افشانه‌های انرژی است که از خورشید خارج می‌شود و به میدان مغناطیسی زمین برخورد می‌کند.

حالا این جالب است!

سوزن قطب نما یک آهنربا است و می‌چرخد تا با قطب‌های زمین، یعنی شمال و جنوب همسو شود.

سؤالات متداول

1. مغناطیس در آهنربا چیست؟

مغناطیس نیروی جاذبه یا دافعه بین آهنربا‌ها است.

2. تفاوت بین آهنربا و مغناطیس چیست؟

آهنربا (magnet) جسمی است که میدان مغناطیسی تولید می‌کند. این میدان مغناطیسی مسئول نیروی مغناطیسی است. مغناطیس (Magnetism) پدیده‌ای است که از میدان مغناطیسی ناشی می‌شود و باعث می‌شود اجسام به سمت آهنربا جذب شوند.