3.2/5 - (8 امتیاز)
کلمه "سال" معمولاً واحد زمان است، اما سال نوری مسافت را اندازه‌گیری می‌کند. منبع: M. Aurelius/Shutterstock

سال نوری (Light-year) روشی برای اندازه‌گیری فواصل نجومی در فضاست. این خیلی منطقی نیست، زیرا “سال نوری” شامل کلمه “سال” است که معمولاً واحد زمان است. با این وجود، سال‌های نوری مسافت را اندازه می‌گیرند.

در اینجا روی زمین، بسته به اینکه کجا زندگی می‌کنیم و از چه روش اندازه‌گیری استفاده می‌شود ما عادت داریم که تمام فواصل را بر حسب اینچ/فوت/مایل یا سانتی‌متر/متر/کیلومتر اندازه‌گیری کنیم. به لطف مدرسه، اکثر مردم می‌دانند که یک فوت یا یک متر چقدر است – ما با این واحدها راحت هستیم زیرا هر روز از آنها استفاده می‌کنیم. ولی سال نوری، نه چندان. همین امر در مورد مایل و کیلومتر نیز صدق می‌کند – اینها فواصل انسانی و خوبی هستند که ذهن ما به راحتی می‌تواند آنها را درک کند. اما سال نوری، نه چندان.

مسافت طی‌شده توسط نور در فضا بسیار بزرگ است.

وقتی ستاره‌شناسان از تلسکوپ‌های خود برای دیدن ستارگان استفاده می کنند، موضوع متفاوت است. فواصل در جهان بسیار عظیم هستند – یا حتی در کهکشان راه شیری (Milky Way galaxy) خودمان. به عنوان مثال، نزدیکترین ستاره به زمین (به جز خورشید خودمان) پروکسیما قنطورس (Proxima Centauri) نام دارد و حدود 2۴,000,000,000,000 مایل (38,000,000,000,000 کیلومتر) دورتر است. این نزدیکترین ستاره است، و تعداد صفرهای آن آنقدر زیاد است که اکثر مردم مطمئن نیستند از چه پسوندی برای گفتن فاصله آن -میلیون، میلیارد، تریلیارد-استفاده کنند (این 2۴ تریلیون مایل یا 38 تریلیون کیلومتر است).

ستارگانی وجود دارند که میلیاردها برابر دورتر از این هستند. وقتی صحبت از این نوع فواصل می شود، مایل یا کیلومتر واحد عملی برای استفاده نیستند زیرا اعداد خیلی بزرگ می شوند، حتی وقتی به میلیاردها و تریلیون‌ها می‌رسید. هیچ کس نمی‌خواهد در مورد اعدادی بنویسد یا صحبت کند که 20 رقم داشته باشند! اینجاست که سال نوری به کار می‌آید.

 

چه کسی اصطلاح “سال نوری” را ابداع کرد؟

برای اندازه‌گیری فواصل بسیار طولانی و سرعت حرکت نور، ستاره‌شناسان و سایر دانشمندان از واحدی به نام سال نوری استفاده می‌کنند. برای رسیدن به پروکسیما قنطورس که قبلاً ذکر شد، ۴٫2۵ سال با سرعت نور طول می‌کشد.

اصطلاح “سال نوری” اولین بار توسط دانشمند، ستاره‌شناس، ریاضیدان و فیزیکدان آلمانی، فردریش بسل (Friedrich Bessel) در سال 1838 ابداع شد، زمانی که او فاصله زمین تا ستاره‌ای به نام ۶۱ ماکیان (61 Cygni) را اندازه‌گیری کرد و به فاصله ۶۶0,000 برابر شعاع مداری زمین رسید.

او محاسبه کرد که نور حدود 10 سال طول می‌کشد تا از زمین به ۶1 ماکیان برسد. بعداً، ستاره‌شناسان این اصطلاح را پذیرفتند و “سال نوری” به سرعت به یک استاندارد تبدیل شد تا به درک فواصل عظیم بین اساساً همه چیز در جهان پهناور ما کمک کند.

 

یک سال نوری چقدر است؟

بنابراین سال نوری دقیقاً چیست – یا بهتر است بگوییم، یک سال نوری چقدر است؟ نور با سرعت 18۶,000 مایل در ثانیه (300,000 کیلومتر در ثانیه) حرکت می‌کند. بنابراین، یک ثانیه نوری 18۶,000 مایل (300,000 کیلومتر) است. یک سال نوری مسافتی است که نور در یک سال طی می کند، یا:

18۶,000 مایل/ثانیه * ۶0 ثانیه/دقیقه * ۶0 دقیقه/ساعت * 2۴ ساعت/روز * 3۶۵ روز/سال = ۵,8۶۵,۶9۶,000,000 مایل/سال

یک سال نوری ۵,8۶۵,۶۹۶,000,000 مایل (9,۴۶0,800,000,000 کیلومتر) است. سال‌های نوری خیلی دور هستند!

استفاده از سال نوری به عنوان یک اندازه‌گیری فاصله، مزیت دیگری نیز دارد – به تعیین سن کمک می‌کند. فرض کنید ستاره‌ای 1 میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. نور آن ستاره با سرعت نور حرکت کرده تا به سیاره ما برسد. بنابراین، 1 میلیون سال طول کشیده است تا نور ستاره به سیاره ما برسد، و نوری که ما می‌بینیم 1 میلیون سال پیش ایجاد شده است. بنابراین ستاره‌ای که ما می‌بینیم در واقع همان شکلی است که ستاره یک میلیون سال پیش داشته است، نه اینکه در این لحظه از دیدگاه ما چگونه به نظر می‌رسد.

به همین ترتیب، خورشید ما حدود 8 دقیقه نوری با ما فاصله دارد. اگر خورشید ناگهان همین الان منفجر شود، ما تا هشت دقیقه بعد از آن مطلع نخواهیم شد زیرا این مدت یعنی 8 دقیقه طول می‌کشد تا نور انفجار به زمین برسد.

واقعیت جالب

یک نانوثانیه نوری – مسافتی که نور در یک میلیاردم ثانیه طی می کند – حدود 1 فوت (حدود 30 سانتی متر) است. رادار از این واقعیت برای اندازه‌گیری فاصله چیزی مانند یک هواپیما استفاده می‌کند. یک آنتن رادار یک پالس رادیویی کوتاه می‌فرستد و سپس منتظر می‌ماند تا از یک هواپیما یا هدف مشابه دیگر منعکس شود. در حالی که منتظر است، تعداد نانوثانیه‌هایی را که می گذرد می‌شمارد. امواج رادیویی با سرعت نور حرکت می کنند، بنابراین تعداد نانوثانیه ها تقسیم بر دو به واحد رادار می گوید که جسم چقدر دور است.

سؤالات متداول سال نوری

سال نوری به زبان ساده چیست؟

سال نوری مسافتی است که نور می تواند در یک سال طی کند.

آیا یک سال نوری 3۶۵ روز است؟

بله، یک سال نوری مسافتی است که نور در خلاء در یک سال ژولینی (Julian year) طی می کند که برابر با 3۶۵٫۲۵ روز است.

خورشید چند سال نوری از زمین فاصله دارد؟

خورشید فقط 8.3 دقیقه نوری، نه سال نوری، از زمین فاصله دارد.

نویسنده: Valerie Stimac

مترجم: فؤاد پورفائز

منبع: howstuffworks.com

این مطلب را به اشتراک بگذارید
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

این مطلب توسط خانه علم، مرکز اختصاصی ترویج علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان برای شما آماده شده است.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان را بیشتر بشناسیم

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان (IASBS) که در سال 1371 توسط دکتر یوسف ثبوتی، چهره ماندگار فیزیک ایران، و دکتر محمدرضا خواجه‌پور بنیان‌گذاری شد، یکی از برجسته‌ترین مراکز آموزش عالی کشور در حوزه علوم پایه محسوب می‌شود. این دانشگاه با تمرکز ویژه بر تحصیلات تکمیلی، فضایی پویا برای پژوهش و آموزش در سطح بین‌المللی فراهم کرده است. هدف اصلی IASBS، دستیابی به مرجعیت علمی، انجام پژوهش‌های کاربردی، و تربیت دانشجویانی با دانش عمیق و مهارت‌های نوآورانه است. همکاری‌های گسترده با مراکز علمی داخلی و خارجی، مشارکت فعال در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و انتشار مقالات در مجلات معتبر، از دستاوردهای ارزشمند این دانشگاه به شمار می‌آیند که آن را در ردیف برترین دانشگاه‌های کشور قرار می‌دهد.

این دانشگاه با برخورداری از دانشکده‌های فیزیک، شیمی، ریاضی، علوم زیستی، علوم زمین، و علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مجموعه‌ای از رشته‌های تخصصی را ارائه می‌دهد. پژوهشکده‌هایی مانند پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین و پژوهشکده فناوری‌های نوین، بسترهای مناسبی برای تحقیق و نوآوری فراهم کرده‌اند. نسبت استاد به دانشجو 1 به 9 و حضور تمام‌وقت اساتید و دانشجویان در محیط علمی، تجربه آموزشی منحصربه‌فردی را رقم زده است. فضای باز و بدون دیوار، فعالیت 24 ساعته، و جو صمیمی میان اعضای دانشگاه، دانشگاه تحصیلات تکمیلی را به محیطی الهام‌بخش برای تحصیل و پژوهش تبدیل کرده است. این دانشگاه با کسب رتبه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های ملی و بین‌المللی، جایگاه خود را به عنوان یکی از برترین مراکز علمی کشور تثبیت کرده است.

برخی از شاخصه‌های دانشگاه تحصیلات تکمیلی