فیتوپلانکتون‌ها چه هستند؟

آیا تا به حال در دریا شنا کرده‌اید؟ یا شاید در یک دریاچه یا برکه؟

شنا کردن در یک منبع طبیعی آب می‌تواند چشمان شما را به زندگی‌های فراوانی که در دریاها و دریاچه‌ها وجود دارد، باز کند. بسیاری از این موجودات حتی قابل دیدن نیستند! در واقع، شما نیاز به میکروسکوپ دارید تا بتوانید موجوداتی مانند پلانکتون را ببینید.

پلانکتون‌ها چه هستند؟

آن‌ها موجودات بسیار کوچکی هستند که در آب‌های زمین زندگی می‌کنند. انواع مختلفی از پلانکتون‌ها وجود دارند و آن‌ها هم در آب‌های شور و هم در آب‌های شیرین یافت می‌شوند.

همه پلانکتون‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند. برخی از آن‌ها زئوپلانکتون هستند که به قلمرو حیوانات تعلق دارند.

فیتوپلانکتون‌ها به قلمرو گیاهان تعلق دارند و مانند سایر گیاهان، قادر به فتوسنتز هستند. به همین دلیل، این موجودات در لایه‌های بالایی منابع آب زندگی می‌کنند تا به نور خورشید که برای رشد نیاز دارند، دسترسی داشته باشند.

نام پلانکتون از کلمه یونانی “پلانکتوس” گرفته شده است. این کلمه به معنی “سرگردان” یا شناور است که به درستی این موجودات کوچک را توصیف می‌کند. پلانکتون‌ها، از جمله فیتوپلانکتون‌ها، به جریان آب وابسته هستند. آن‌ها با باله‌ها یا شاخک‌ها شنا نمی‌کنند، بلکه با حرکت آب از مکانی به مکان دیگر می‌روند.

فیتوپلانکتون‌ها چه مدت است که وجود دارند؟

آن‌ها مدت طولانی است که وجود دارند!

دانشمندان قدمت اولین گونه‌های فیتوپلانکتون را به حداقل ۲.۴ میلیارد سال پیش برمی‌گردانند. در واقع، بسیاری از کارشناسان معتقدند که این موجودات ریز سبب ایجاد بیش‌تر زندگی امروزی بر روی زمین شده‌اند.

قبل از وجود فیتوپلانکتون‌ها، جو زمین دارای مقدار بسیار کمی اکسیژن آزاد بود. این بدان معنی است که هوا قابل تنفس نبود. وقتی فیتوپلانکتون‌ها ظهور کردند، آن‌ها شروع به جذب مقادیر زیادی کربن و آزادسازی اکسیژن کردند. این بخشی از فرآیند فتوسنتز است.

با گذشت زمان، این امر باعث افزایش اکسیژن در جو زمین شد و به زندگی بر روی خشکی منجر شد—از جمله ظهور انسان‌ها. بدون این افزایش اولیه اکسیژن که به لطف فیتوپلانکتون‌ها به وجود آمد، ممکن بود بسیاری از زندگی‌های امروزی بر روی زمین هرگز وجود نداشته باشند.

همان‌طور که می‌توان حدس زد، این موجودات کوچک هنوز هم برای زندگی امروزی بسیار مهم هستند. در واقع، دانشمندان می‌گویند که علی‌رغم اندازه کوچکشان، فیتوپلانکتون‌ها تقریباً نیمی از اکسیژن جو را تأمین می‌کنند. این برابر با مقدار اکسیژنی است که همه گیاهان خشکی تولید می‌کنند. فیتوپلانکتون‌ها، همچنین، با حذف مقدار زیادی کربن از هوا، تغییرات اقلیمی را کاهش می‌دهند.

این موجودات برای تنوع زیستی دریاها و دریاچه‌های جهان نیز بسیار مهم هستند. آن‌ها منبع غذایی برای سایر موجودات دریایی هستند.

فیتوپلانکتون‌ها با وجود اندازه کوچکشان، تأثیر عظیمی بر زمین دارند!

البته، زیاده‌روی در هر چیز خوبی می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد. وقتی جمعیت فیتوپلانکتون‌ها بیش از حد رشد کند، می‌تواند برای انسان‌ها و حیوانات مضر باشد. آن‌ها می‌توانند جزر و مدهای قرمز و طغیان جلبکی (red tides and algal blooms) – رشد بیش از حد جلبک‌های میکروسکوپی یا باکتری های شبیه جلبک در آب های شیرین ، نمکی یا شور – ایجاد کنند که زندگی دریایی را از بین می‌برند. آن‌ها هم‌چنین می‌توانند به انسان‌ها و سایر حیواناتی که غذاهای دریایی آلوده مصرف می‌کنند، آسیب بزنند.