توضیح: خوشه عظیم کهکشانی هابیل 2744 (Abell 2744) که تحت غلبه ماده تاریک است، برای برخی به عنوان خوشه پاندورا نیز شناخته میشود (Pandora’s Cluster). این خوشه کهکشانی در فاصله 3.5 میلیارد سال نوری در حوالی صورت فلکی مجسمهساز (constellation Sculptor) قرار دارد.
ستاره شناسان با استفاده از جرم عظیم این خوشه کهکشانی که به عنوان یک عدسی گرانشی موجب تاب برداشتن فضا-زمان و بزرگنمایی اجرام دورتری میشود که مستقیماً در پشت آن قرار دارند، یک کهکشان پسزمینه به نام UHZ1 را در یک جابجایی قابل توجه به سمت قرمز در حد Z = 10.1 پیدا کردند (redshift of Z=10.1). این کشف UHZ1 را بسیار دورتر از هابیل 2744، در فاصله 13.2 میلیارد سال نوری قرار میدهد، یعنی زمانی که جهان ما حدود 3 درصد سن فعلی خود را داشت.
کهکشان UHZ1 در دو تصویر کوچک درون این تصویر ترکیبی، با ترکیب پرتوهای ایکس (رنگ های بنفش) از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا (Chandra X-ray Observatory) مستقر در فضا و نور مادون قرمز از تلسکوپ فضایی جیمز وب (James Webb Space Telescope) قابل دیدن است.
تابش اشعه ایکس از UHZ1 که در دادههای چاندرا شناسایی شده است، نشانهای از یک سیاهچاله عظیم در حال رشد در مرکز این کهکشان است. این امر سیاهچاله رو به رشد UHZ1 را به دورترین سیاهچالهای تبدیل میکند که تاکنون در پرتوهای ایکس شناسایی شده است، نتیجهای که اکنون ما را به چگونگی و زمان تشکیل اولین سیاهچالههای کلان پرجرم در جهان رهنمون میسازد.
منبع: ناسا
UHZ1: Distant Galaxy and Black Hole
2023 November 10
Image Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO/Ákos Bogdán; Infrared: NASA/ESA/CSA/STScI;
Image Processing: NASA/CXC/SAO/L. Frattare & K. Arcand