آیا تا به حال کنجکاو شدهاید که
- چه چیزی باعث روشن شدن کبریت میشود؟
- کبریت در چه زمانی اختراع شد؟
- برای روشن کردن کبریت چه واکنشهای شیمیاییای رخ میدهد؟
بخش مورد علاقهی شما در طبیعتگردی چیست؟ برای برخی از افراد، این فرصتی است که فعالیتهای مورد علاقشان در فضای باز مانند پیادهروی، قایقرانی یا ماهیگیری شرکت کنند. برخی دیگر نیز از این فرصت برای خوابیدن در کیسه خواب زیر ستارهها لذت میبرند. بسیاری از بچهها هم بر این باورند که در طبیعتگردی اگر بدون گرد آتش نشستن در حالی که داستانهای ترسناک و خیالی برای هم تعریف میکنند و غذا میخورند برگزار نشود دیگر طبیعتگردی محسوب نمیشود.
ایجاد یک آتش امروزه کاری نسبتاً آسان است. با امکانات مدرن، مانند فندک و مایع آتشزا، حتی یک فرد تازهکار و کمسن هم میتواند مقداری چوب جمعآوری کند و در عرض چند دقیقه آتشی خروشان روشن کند. در گذشته، همه چیز همیشه به این راحتی نبود.
انسانهای اولیه پیش از اینکه یاد بگیرند چگونه با سابیدن چوبها به یکدیگر آتش ایجاد کنند، احتمالاً منتظر بودند تا صاعقهای درختی را به آتش بکشد تا بتوانند شعلهای را از آن گرفته و آن را روشن نگه دارند.
سرانجام، مردم فهمیدند که ضربه زدن به سنگ آتشزنه (چخماق)[1]، یک جرقه تولید میکند، و این امر باعث شد روشن کردن راحتتر آتش میشود.
با این حال در سال 1827 بود که یک ابتکار واقعی ایجاد شد. آیا میتوانید حدس بزنید ما در مورد چه چیزی صحبت میکنیم؟
البته که اختراع کبریت!
کبریت قبل و بعد از سوختن – منبع: wonderopolis.org
هرچند در دنیای امروز کبریتها به عنوان فناوری باستانی به نظر میآیند، اما در اوایل قرن نوزدهم به عنوان ابداعی انقلابی شناخته میشدند.
با این حال، اولین کبریتها در واقع خیلی کوچک هم نبودند. اولین کبریتها را که جان واکر در سال 1827 ساخت، در واقع چوبهایی به طول یک یارد[1](حدود ۹۱۴ میلیمتر) بودند. در انتهای چوبها سَری وجود داشت که شامل مخلوطی از فسفر و گوگرد بود که زمانی که به هر سطح خشنی برخورد میکرد شعلهور میشد و میسوخت.
در دهههای بعد، کبریتها بهبود و تکامل یافتند تا زمانی که به نمونهی چوبی کوچکی که امروزه با خیال راحت استفاده میکنیم، نزدیک شدند. کبریتهای امروزی در نتیجهی یک واکنش شیمیایی ساده آتش ایجاد میکنند. زمانی که به کبریت ضربهای ناگهانی میخورد، اصطکاک سبب ایجاد گرما شده و یک ترکیب قابل اشتعال در هوا ایجاد میشود.
در کبریتهای مدرن، دو ترکیب قابل اشتعال که معمولاً استفاده میشوند: گوگرد و فسفر قرمز.
با این حال، بیشتر مردم از کبریتهای ایمن استفاده میکنند، که سر کبریتها دارای گوگرد و یک ضربهگیر (معمولاً یک نوار سیاه در خارج از بسته یا جعبه کبریت) با فسفر قرمز است. کبریتهای ایمن، همانطور که از نامشان پیداست به صورت تصادفی آتش نمیگیرند.
علاوه بر گوگرد، سر کبریت ایمن شامل پودر شیشه و یک عامل اکسید کننده مانند کلرات پتاسیم است. پودر شیشه به ایجاد اصطکاک لازم برای احتراق ترکیبات قابل اشتعال در طول فرآیند ضربه کمک میکند. عامل اکسید کننده نیز اکسیژن اضافی لازم برای کمک به فرآیند احتراق را فراهم میکند.
ضربه زنندهی روی بسته یا جعبهی کبریت علاوه بر فسفر قرمز حاوی مقداری پودر شیشه و شن و ماسه نیز است. پودر شیشه و ماسه اصطکاکی را ایجاد میکنند که به تولید گرمای لازم برای تبدیل بخشی از فسفر قرمز به فسفر سفید کمک میکند که که قابل احتراقتر است و اشتعال را راحتتر میسازد. گرمای ناشی از اصطکاک عامل اکسید کننده در سر کبریت گاز اکسیژن تولید میکند که فسفر سفید را مشتعل میکند که به نوبهی خود باعث سوختن گوگرد در سر کبریت میشود.
منبع اصلی پژوهش: wonderopolis.org
مترجم و گردآورنده: مهرزاد تاره