نئاندرتال‌ها مغزهای بزرگتری نسبت به ما داشتند، پس چرا ما باهوش‌تریم؟

بسیاری از ما مقدار کمی DNA نئاندرتال در خود داریم. انسان‌های مدرن با تبار اروپایی یا آسیایی حدود 1 تا 4 درصد از ژن‌های خود را از این انسان‌تبار منقرض‌شده در 30000 سال پیش به ارث برده‌اند. ما با آنها همزیستی داشتیم، و ظاهراً تا 5400 سال چیزی بیش از همزیستی با آن‌ها داشتیم (اشاره به احتمال آمیزش و مراودات این دو گونه یعنی ما و نئاندرتال‌ها-م)، اما سپس آنها منقرض شدند و ما باقی ماندیم. ما دو گونه انسان‌تبار بسیار مشابه بودیم، و دشوار است که مزیت انسان خردمند (Homo sapiens) آن زمان، نسبت به نئاندرتال‌ها را مشخص کنیم: به عنوان مثال، به نظر می‌رسید هر دوی ما در طول آخرین عصر یخبندان شکوفا شدیم و جمعیتمان افزایش یافت. و نئاندرتال‌ها در واقع مغز بزرگتری نسبت به انسان‌های مدرن داشتند، و به نظر می‌رسد کارهای “انسانی” زیادی انجام می‌دادند، مانند دفن مردگان، پخت و پز، و ساخت ابزار و زیورآلات شخصی. پس تفاوت بین یک نئاندرتال و یک انسان مدرن آن زمان چه بود؟ و آیا مغز ما نوعی مزیت پنهان به ما می‌داد؟

تصویر نجومی روز ناسا: محل فرود آرس ۳؛ بازدید مجدد محل اتراق مریخی

توضیح: این نمای نزدیک از دوربین HiRISE مدارگرد شناسایی مریخ، دهانه‌های فرسایش‌یافته و رسوبات بادزده در جنوب پلانیتیا اسیدالیا (Acidalia Planitia) را نشان می‌دهد.
این منطقه با سایه‌ای چشمگیر از رنگ‌های آبی در تصاویر استاندارد HiRISE، احتمالاً برای چشم انسان خاکستری یا کمی قرمز به نظر می‌رسد. اما چشم انسان تاکنون به این منطقه خیره نشده است، مگر اینکه چشم فضانوردان ناسا را در رمان علمی تخیلی “مریخی” (The Martian) نوشته اندی ویر (Andy Weir) حساب کنید. این رمان ماجراهای مارک واتنی (Mark Watney)، فضانوردی که در محل فرود آرس ۳ (Ares 3) مأموریت تخیلی مریخ گیر افتاده است، را شرح می‌دهد که با مختصات این قاب بریده شده HiRISE مطابقت دارد.
برای مقیاس‌بندی، زیستگاه واتنی با قطر ۶ متر در این محل، حدود ۱/۱۰ قطر دهانه بزرگ خواهد بود. البته، مختصات فرود آرس ۳ تنها حدود ۸۰۰ کیلومتر در شمال (واقعی) ایستگاه یادبود کارل ساگان (Carl Sagan)، محل فرود پث‌فایندر (مسیریاب) (Pathfinder landing site) در سال ۱۹۹۷، قرار دارد.
منبع: ناسا
Ares 3 Landing Site: The Martian Revisited
2025 May 17
Image Credit: HiRISE, MRO, LPL (U. Arizona), NASA

این مطلب توسط خانه علم، مرکز اختصاصی ترویج علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان برای شما آماده شده است.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان را بیشتر بشناسیم

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان (IASBS) که در سال 1371 توسط دکتر یوسف ثبوتی، چهره ماندگار فیزیک ایران، و دکتر محمدرضا خواجه‌پور بنیان‌گذاری شد، یکی از برجسته‌ترین مراکز آموزش عالی کشور در حوزه علوم پایه محسوب می‌شود. این دانشگاه با تمرکز ویژه بر تحصیلات تکمیلی، فضایی پویا برای پژوهش و آموزش در سطح بین‌المللی فراهم کرده است. هدف اصلی IASBS، دستیابی به مرجعیت علمی، انجام پژوهش‌های کاربردی، و تربیت دانشجویانی با دانش عمیق و مهارت‌های نوآورانه است. همکاری‌های گسترده با مراکز علمی داخلی و خارجی، مشارکت فعال در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و انتشار مقالات در مجلات معتبر، از دستاوردهای ارزشمند این دانشگاه به شمار می‌آیند که آن را در ردیف برترین دانشگاه‌های کشور قرار می‌دهد.

این دانشگاه با برخورداری از دانشکده‌های فیزیک، شیمی، ریاضی، علوم زیستی، علوم زمین، و علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مجموعه‌ای از رشته‌های تخصصی را ارائه می‌دهد. پژوهشکده‌هایی مانند پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین و پژوهشکده فناوری‌های نوین، بسترهای مناسبی برای تحقیق و نوآوری فراهم کرده‌اند. نسبت استاد به دانشجو 1 به 9 و حضور تمام‌وقت اساتید و دانشجویان در محیط علمی، تجربه آموزشی منحصربه‌فردی را رقم زده است. فضای باز و بدون دیوار، فعالیت 24 ساعته، و جو صمیمی میان اعضای دانشگاه، دانشگاه تحصیلات تکمیلی را به محیطی الهام‌بخش برای تحصیل و پژوهش تبدیل کرده است. این دانشگاه با کسب رتبه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های ملی و بین‌المللی، جایگاه خود را به عنوان یکی از برترین مراکز علمی کشور تثبیت کرده است.

برخی از شاخصه‌های دانشگاه تحصیلات تکمیلی