دوپامین چیست و چگونه کار می‌کند؟
احتمالاً شما درباره‌ی انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین شنیده‌اید که ظاهراً همان‌قدر که به سلبریتی‌های هالیوود توجه می‌شود، مورد توجه رسانه‌ها نیز قرار گرفته است. در تعداد زیادی از مقالات اینترنتی، دوپامین به عنوان «فرمول جادویی» رفتارهای ناپسند انسان توصیف می‌شود — چیزی که به‌طور معماگونه باعث می‌شود ما خواستار چیزهایی مانند رابطه جنسی، شکلات، یا قمار با پولی که نباید از دست بدهیم در بازی‌های کازینو (قمارخانه – مترجم) شویم. از نظر این رسانه‌ها، این ماده همان چیزی هم است که باعث می‌شود ما هر ۲۰ دقیقه یکبار به فیس‌بوک سر بزنیم و ساعت‌ها روی مبل نشسته و مشغول کشتن زامبی‌ها در یک بازی ویدیویی شویم. دوپامین اغلب با اعتیاد، الکلیسم، شهوت جنسی، رفتارهای وسواسی و ریسک کردن‌های خطرناک مرتبط است.
به گفته‌ی خبرنگار علمی بریتانیایی، وان بیل (Vaughn Bell)، ذکر نام دوپامین معمولاً باعث می‌شود که هر چیزی، یک خباثت اثبات‌شده از منظر علمی به‌نظر برسد. وی نوشت: “اگر با چیزی مخالفید، فقط کافی است بگویید که این موضوع دوپامین ترشح می‌کند و اشاره کنید که به شدت هم اعتیادآور است”.
اما در حقیقت، دوپامین تنها یک ماده شیمیایی است که اجازه می‌دهد سیگنال‌ها از طریق سیناپس‌ها، یعنی فضاهای بین نورون‌ها، عبور کنند. این کار شبکه‌هایی را که از تعداد زیادی نورون تشکیل شده‌اند قادر می‌سازد تا به وظایف خود عمل کنند (منبع: Brookshire).
پس چرا دوپامین چنین شهرت بدی دارد؟ دلیل آن این است که سیگنال‌دهی دوپامین نقش کلیدی در سیستم پاداش مغز ایفا می‌کند که ما را به انجام کارهایی که احساس لذت می‌دهد، ترغیب می‌کند و باعث می‌شود که این کارها را بارها و بارها تکرار کنیم. اما این تنها یکی از وظایف متعدد دوپامین در بدن ماست. این ماده همچنین برای فرآیندهای مهمی چون کنترل حرکتی، یادگیری و حافظه بسیار حیاتی است. ظاهراً اختلالات در سیم‌کشی اعصابی که از دوپامین استفاده می‌کنند، به نقش داشتن در چندین اختلال، از جمله بیماری پارکینسون (Parkinson’s) و اسکیزوفرنی (Schizophrenia)، مرتبط است (منبع: Jiang).
در این مقاله ما توضیح خواهیم داد که دوپامین چیست و چگونه در مغز و بدن ما عمل می‌کند. همچنین توضیح خواهیم داد که دوپامین چیست و چه چیزی نیست و سعی می‌کنیم برخی از افسانه‌هایی که پیرامون این ماده شیمیایی شکل گرفته را برطرف کنیم.
