بازدید دانش‌آموزان دبستان دخترانه کوشا زنجان از خانه علم-گروه دوم

خانه علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، در صبح روز سه‌شنبه، مورخ ۲۲ آبان ۱۴۰۳، پذیرای دانش‌‌آموز‌ان پایه پنجم دبستان دخترانه کوشا شهر زنجان بود.
در این بازدید، ۹۰ دانش‌آموز پایه‌ی پنجم این مدرسه، به همراه تنی‌‌چند از مسئولین و آموزگاران محترم آن، به بازدید از خانه علم و «نمایشگاه شگفتی‌های علم» پرداختند.
دانش‌آموزان حاضر در این بازدید، در برنامه‌ای ۱۵۰ دقیقه‌ای، از هفت غرفه‌ی علمی‌-‌آموزشی نمایشگاه شامل غرفه‌های علوم زمین، علوم زیستی، علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی و تفکر بازدید کردند و در هر کدام از این غرفه‌ها، با اجرای مجریان خانه علم، با بخشی از جذابیت‌ها و شگفتی‌های علمی آن رشته آشنا شدند.
اردوهای بازدید مدارس از خانه علم که در همه ایام سال تحصیلی، با استقبال بسیار خوب مدارس استان مواجه است، در راستای ترویج علوم پایه، هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و آشناسازی ایشان با رشته‌های مختلف علوم پایه، در محل خانه علم و نمایشگاه شگفتی‌های علم این مرکز برگزار می‌شود. در این نمایشگاه، که در آن هر رشته علوم پایه یک غرفه نمایشگاهی مجزا دارد، با انجام آزمایشات علمی جذاب یا استفاده از ابزارهای آموزشی ویژه، پیچیده‌ترین مفاهیم علمی، به ساده‌ترین، محسوس‌ترین و تماشایی‌ترین شکل ممکن به مخاطب عرضه می‌شود و اثری ماندگار در حافظه ایشان ثبت می‌شود.
تصاویری از بازدید این دانش‌آموزان از خانه علم در ادامه مطلب به نمایش درآمده است. برای مشاهده هر تصویر در اندازه بزرگ بر روی آن کلیک کنید.

دنباله‌ی فیبوناچی چیست؟

بیایید پست امروز را با یک بازی شروع کنیم.

ما یک سری عدد به شما نشان می‌دهیم. کار شما این است که سعی کنید یک الگو پیدا کنید.

آماده‌اید؟

 شروع کنیم:

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55…

آیا الگو را می‌بینید؟

حدس بزنید عدد بعدی چه خواهد بود؟

اگر فکر می‌کنید عدد بعدی ۸۹ است، درست حدس زده‌اید!

شما به تازگی الگویی به نام دنباله فیبوناچی را کشف کردید.

راز دنباله فیبوناچی چیست؟

برای پیدا کردن عدد بعدی در دنباله، کافی است دو عدد قبلی را با هم جمع کنید. این چیزی است که به این شکل به نظر می‌رسد:

0 + 1 = 1

1 + 1 = 2

1 + 2 = 3

2 + 3 = 5

و همین‌طور ادامه دارد! دنباله فیبوناچی هیچ‌گاه پایان نمی‌یابد.

نام “دنباله فیبوناچی” از یک ریاضی‌دان ایتالیایی گرفته شده است. نام او لئوناردو فیبوناچی بود و او در اوایل قرن سیزدهم به سفرهای مختلف پرداخت. در طول سفرهایش، فیبوناچی با روش‌های ریاضی سایر کشورها آشنا شد. او به خصوص به ریاضیات مردم هند و خاورمیانه علاقه‌مند بود.

وقتی به ایتالیا بازگشت، فیبوناچی کتابی به نام “لیبر آباکی” (Liber Abaci) نوشت. این کتاب درباره تمام ریاضیاتی بود که فیبوناچی در سفرهایش آموخته بود. “لیبر آباکی” جایی است که ریاضیدانان امروزی دنباله فیبوناچی را یافتند. با این حال، ریاضی‌دانان هندی قرن‌ها قبل از اینکه فیبوناچی در کتابش به آن اشاره کند، این الگو را می‌شناختند.

شاید بپرسید چرا دنباله فیبوناچی هنوز هم اهمیت دارد. این الگو باستانی است، اما هنوز هم کاربرد دارد. گاهی اوقات از دنباله فیبوناچی برای پیش‌بینی استفاده می‌کنیم. افرادی که در تجارت کار می‌کنند از آن برای پیش‌بینی تغییرات بازار سهام استفاده می‌کنند. این به ما کمک می‌کند بفهمیم چه چیزی ممکن است در اقتصاد اتفاق بیفتد. در طبیعت، می‌توانیم از دنباله فیبوناچی برای پیش‌بینی تعداد زنبورهای عسل در یک کندو استفاده کنیم. گیاه‌شناسان حتی از آن برای پیش‌بینی تعداد گلبرگ‌های یک گل استفاده می‌کنند!

دفعه بعد که به ساحل می‌روید، با دقت به یک صدف نگاه کنید! شکل مارپیچ برخی از صدف‌ها، از دنباله فیبوناچی پیروی می‌کند. ریاضی‌دانان این الگو را مارپیچ طلایی می‌نامند و آن را با کشیدن مجموعه‌ای از مربع‌های متصل به هم بازسازی می‌کنند که مساحت آن‌ها با اعداد دنباله فیبوناچی مطابقت دارد. صدف‌ها تنها جایی نیستند که مارپیچ طلایی در طبیعت ظاهر می‌شود. شما می‌توانید آن را در الگوی دانه‌های گل آفتابگردان، ترتیب غلاف‌های دانه روی مخروط کاج و حتی در شکل کهکشان‌ها ببینید.

چرا اعداد منفی وجود دارند؟

آیا تا به حال در یک صبح سرد زمستانی به دماسنج نگاه کرده‌اید؟
اگر این کار را کرده باشید، شاید عددی منفی را دیده باشید. در بسیاری از مناطق، صبح‌های زمستانی معمولاً به ۱۵- درجه فارنهایت (حدود 26- درجه سانتی‌گراد) یا حتی ۲۰- درجه فارنهایت می‌رسند. در قطب جنوب، دما تا ۱۲۸- درجه فارنهایت (88-درجه سانتی‌گراد) نیز پایین می‌آید!
آیا این شما را به فکر وا می‌دارد که چگونه دمای منفی ممکن است؟ چگونه اعداد منفی می‌توانند وجود داشته باشند؟
شما اولین کسی نیستید که این سؤال را می‌پرسد!
ریاضی‌دانان اروپایی برای مدت‌ها اعداد منفی را رد می‌کردند. آن‌ها فکر می‌کردند اعداد منفی بی‌معنی هستند. اما مردم هند و چین هزاران سال است که از اعداد منفی استفاده می‌کنند.
در نهایت، اروپاییان نیز به استفاده از اعداد منفی روی آوردند، و امروز همه جا از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

تصویر نجومی روز ناسا: NGC 6888؛ سحابی هلال

توضیح: سحابی هلال چگونه ایجاد شد؟
سحابی هلال (Crescent Nebula) که در مرکز تصویر مشخص‌شده قابل مشاهده است، و شبیه یک پیله فضایی در حال ظهور است، توسط درخشان‌ترین ستاره در مرکز آن ایجاد شده است.
یک فرضیه پیشرو نشان می‌دهد که سحابی هلال حدود 250000 سال پیش شروع به شکل‌گیری کرده است. در آن زمان، ستاره مرکزی پرجرم به نحوی تکامل یافت که تبدیل به یک ستاره ولف-رایه (Wolf-Rayet star (WR 136)) شد و از آن موقع پوشش بیرونی خود را در یک باد شدید ستاره‌ای می‌ریزد به نحوی که هر 10000 سال یکبار معادل جرم خورشید ما را به بیرون پرتاب می‌کند. این باد بر گاز اطراف به جا مانده از فاز قبلی تأثیر گذاشت و آن را به یک سری پوسته پیچیده فشرده کرد و آن را روشن کرد.
سحابی هلال که با نام NGC 6888 نیز شناخته می‌شود، در فاصله 4700 سال نوری از ما در صورت فلکی ماکیان (Cygnus) قرار دارد.
ستاره WR 136 (ولف-رایه 136) احتمالاً در یک میلیون سال آینده دستخوش یک انفجار ابرنواختری خواهد شد.
منبع: ناسا

این مطلب توسط خانه علم، مرکز اختصاصی ترویج علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان برای شما آماده شده بود.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان را بیشتر بشناسیم

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان (IASBS) که در سال 1371 توسط دکتر یوسف ثبوتی، چهره ماندگار فیزیک ایران، و دکتر محمدرضا خواجه‌پور بنیان‌گذاری شد، یکی از برجسته‌ترین مراکز آموزش عالی کشور در حوزه علوم پایه محسوب می‌شود. این دانشگاه با تمرکز ویژه بر تحصیلات تکمیلی، فضایی پویا برای پژوهش و آموزش در سطح بین‌المللی فراهم کرده است. هدف اصلی IASBS، دستیابی به مرجعیت علمی، انجام پژوهش‌های کاربردی، و تربیت دانشجویانی با دانش عمیق و مهارت‌های نوآورانه است. همکاری‌های گسترده با مراکز علمی داخلی و خارجی، مشارکت فعال در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و انتشار مقالات در مجلات معتبر، از دستاوردهای ارزشمند این دانشگاه به شمار می‌آیند که آن را در ردیف برترین دانشگاه‌های کشور قرار می‌دهد.

این دانشگاه با برخورداری از دانشکده‌های فیزیک، شیمی، ریاضی، علوم زیستی، علوم زمین، و علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مجموعه‌ای از رشته‌های تخصصی را ارائه می‌دهد. پژوهشکده‌هایی مانند پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین و پژوهشکده فناوری‌های نوین، بسترهای مناسبی برای تحقیق و نوآوری فراهم کرده‌اند. نسبت استاد به دانشجو 1 به 9 و حضور تمام‌وقت اساتید و دانشجویان در محیط علمی، تجربه آموزشی منحصربه‌فردی را رقم زده است. فضای باز و بدون دیوار، فعالیت 24 ساعته، و جو صمیمی میان اعضای دانشگاه، دانشگاه تحصیلات تکمیلی را به محیطی الهام‌بخش برای تحصیل و پژوهش تبدیل کرده است. این دانشگاه با کسب رتبه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های ملی و بین‌المللی، جایگاه خود را به عنوان یکی از برترین مراکز علمی کشور تثبیت کرده است.

برخی از شاخصه‌های دانشگاه تحصیلات تکمیلی