خورشید چگونه کار می‌کند؟

آخرین باری که به بالا خیره شدید و از نیروی اسرارآمیز و حیات‌بخش که خورشید است شگفت‌زده شدید کی بود؟
اگر باور دارید که خیره شدن به خورشید شما را کور می‌کند (که در واقع درست است)، احتمالاً زیاد به خورشید نگاه نمی‌کنید. اما این یک شگفتی واقعی است: خورشید هر روز سیاره ما را گرم می‌کند، نوری را که به وسیله آن می‌بینیم و برای زندگی روی زمین ضروری است را فراهم می‌کند. همچنین می‌تواند باعث مرگ سلولی شود و ما را نابینا کند. این ستاره می‌تواند 1.3 میلیون زمین را در کره خود جای دهد ]منبع: [SpaceDaily و از طرفی در هر ثانیه از غروب‌های دلنواز، انرژی‌ای به اندازه ۱ تریلیون مگاتن بمب تولید می‌کند (هر مگاتن بمب برابر با یک میلیون تن بمب است و عدد تریلیون قبل از آن یعنی 1000 میلیارد برابر این مقدار بمب در هر ثانیه منفجر می‌شود که معادل انرژی آزاد شده خورشید در هرثانیه است- مترجم) ]منبع: [Boston Globe.
خورشید ما با وجود شکوه و قدرتش، طبق استاندارد‌های جهانی، فقط یک ستاره معمولی قدیمی است. این میزان نزدیکی منحصر به فرد بین زمین و خورشید است که این ستاره را برای زمین بسیار خاص می‌کند (همراه با این واقعیت که اگر آنقدر نزدیک نبود، ما اینجا نبودیم).
پس خورشید چقدر نزدیک است؟ و چقدر فضا برای نگهداری 1.3 میلیون زمین لازم است؟ و در حالی که به اینها فکر می‌کنیم بد نیست بدانیم که:
• خورشید چگونه انرژی ساطع می‌کند؟
• آیا خورشید زندگی را در زمین (و بقیه منظومه شمسی ما) آغاز کرد؟
• آیا خورشید می‌چرخد؟
• چرا خورشید شراره‌های خورشیدی (solar flares) به بیرون از خودش می‌فرستد؟
• آیا روزی خواهد سوخت و تمام خواهد شد؟ (اگر چنین است، چه زمانی؟ و با مرگ خورشید چه اتفاقی برای زمین و ساکنان آن خواهد افتاد؟ )
بیایید به بخش‌های نزدیک‌ترین ستاره خود نگاه کنیم، دریابیم که چگونه نور و گرما ایجاد می‌کند و ویژگی‌های اصلی آن را بررسی می‌کنیم.

بازدید دانش‌آموزان دبیرستان‌ «سما» زنجان

خانه علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، در روز سه‌شنبه مورخ 1 اسفند ۱۴۰۲، پذیرای دانش‌‌آموز‌ان پایه هشتم دبیرستان دخترانه سما شهر زنجان بود.
در این بازدید، ۵۳ دانش‌آموز پایه‌ هشتم این دبیرستان، به همراه تنی‌‌چند از مسئولین و دبیران محترم این مدرسه، به بازدید از خانه علم و نمایشگاه شگفتی‌های علم پرداختند.
دانش‌آموزان حاضر در این بازدید، در برنامه‌ای ۱۵۰ دقیقه‌ای، از هفت غرفه‌ی علمی‌-‌آموزشی نمایشگاه شگفتی‌های علم شامل غرفه‌های علوم زمین، علوم زیستی، ریاضی، علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی و تفکر بازدید کردند و در هر کدام از این غرفه‌ها، با اجرای مجریان خانه علم، با بخشی از جذابیت‌ها و شگفتی‌های علمی آن رشته آشنا شدند.
اردوهای بازدید مدارس از خانه علم که در همه ایام سال تحصیلی، با استقبال بسیار خوب مدارس استان مواجه است، در راستای ترویج علوم پایه، هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و آشناسازی ایشان با رشته‌های مختلف علوم پایه، در محل خانه علم و نمایشگاه شگفتی‌های علم این مرکز برگزار می‌شود.
تصاویری از بازدید دانش‌آموزان این دبیرستان از خانه علم در ادامه مطلب به نمایش درآمده است.

تصویر نجومی روز ناسا: ستارگان با برخورد کهکشان‌ها شکل می‌گیرند

وقتی کهکشان‌ها با هم برخورد می‌کنند، چه تعداد ستاره متولد می‌شوند؟
برای کهکشان AM1054-325، که در تصویرش که به تازگی توسط تلسکوپ فضایی هابل منتشر شده است در اینجا نمایش داده شده است، پاسخ میلیون‌ها عدد است.
به جای اینکه ستارگان هنگام در هم‌تنیدن کهکشان AM1054-325 و کهکشان نزدیکش به دور یکدیگر، نابود شوند، گرانش و حرکت آنها، فرایند آفرینش ستارگان را آغاز کرده است.
تشکیل ستارگان، به‌سرعت، در ذرات گازی که از پیکره زردرنگ کهکشان AM1054-325 به دلیل کشش گرانشی کهکشان دیگر کشیده شده‌اند، رخ می‌دهد.
گاز هیدروژن اطراف ستاره‌های تازه متولد شده به رنگ صورتی می‌درخشد. ستارگان درخشان نوزاد به رنگ آبی می‌درخشند و در زایشگاه‌های ستاره‌ای جمع و جور، هزاران تا میلیون‌ها ستاره در کنار هم قرار گرفته‌اند. کهکشان AM1054-325 دارای بیش از 100 مورد از این خوشه‌های ستاره‌ای نقطه‌مانند به رنگ آبی است که برخی مانند رشته‌ای از مروارید به نظر می‌رسند.
تجزیه و تحلیل اشعه ماوراء بنفش کمک کرد تا مشخص شود که بیشتر این ستارگان کمتر از 10 میلیون سال سن دارند: نوزادان ستاره‌ای.
بسیاری از این زایشگاه‌های ستاره‌ای ممکن است به خوشه‌های ستاره ای کروی (globular star clusters) تبدیل شوند، ولی دسته‌ای از ستارگان جوان در قسمت پایین کهکشان ممکن است حتی جدا شده و یک کهکشان کوچک را تشکیل دهند.
منبع: ناسا

علمآموز – اسفند 1402

در علمآموز، هر ماه شما با یکی از مسائل اساسی که جامعه با آن سر و کار دارد آشنا می‌شوید و به اقتضای برداشت شخصی خود و مسئولیت اجتماعی‌تان می‌توانید درباره آن تأمل کنید و برای آن چاره‌ای بیاندیشید.

در این بخش سعی می‌کنیم چالش‌های محیط‌زیستی، اقلیمی، علمی، ملّی و جهانی که همه با آن دست به گریبان هستیم را مطرح کنیم و از ما و شما بخواهیم برای حل آن اندیشه و عمل کنیم.

خوشحال می‌شویم نظراتتان را برای ما بنویسید و به ما و بقیه بگویید راهکار شما برای حل این مسئله چیست.