آهنرباها چطور کار می‌کنند؟

شاید بدانید که آهن‌رباها برخی فلزات خاص را جذب می‌کنند و دارای قطب‌های شمال و جنوب هستند. قطب‌های مخالف یکدیگر را جذب می‌کنند، در حالی که قطب‌های مشابه یکدیگر را دفع می‌کنند. میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی با هم مرتبط هستند و مغناطیس، به همراه جاذبه و نیروهای هسته‌ای قوی و ضعیف، یکی از چهار نیروی بنیادی در جهان است.
اما هیچ‌کدام از این حقایق به سوال اصلی پاسخ نمی‌دهند: دقیقاً چه چیزی باعث می‌شود یک آهن‌ربا به فلزات خاصی بچسبد؟ یا چرا آهن‌ربا به برخی فلزات نمی‌چسبد؟ چرا بسته به موقعیت، آهن‌رباها یکدیگر را جذب یا دفع می‌کنند؟ و چه چیزی باعث می‌شود که آهن‌رباهای نئودیمیوم (neodymium magnets) نسبت به آهن‌رباهای سرامیکی که در دوران کودکی با آن‌ها بازی می‌کردیم، خیلی قوی‌تر باشند؟
برای فهمیدن پاسخ این سوالات، بد نیست که یک تعریف پایه‌ای از آهن‌ربا داشته باشیم. آهن‌رباها اجسامی هستند که میدان‌های مغناطیسی تولید می‌کنند و فلزاتی مانند آهن، نیکل و کبالت را جذب می‌کنند. خطوط نیروی میدان مغناطیسی از قطب شمال آهن‌ربا خارج شده و وارد قطب جنوب آن می‌شوند. آهن‌رباهای دائمی یا سخت همیشه میدان مغناطیسی خود را تولید می‌کنند. آهن‌رباهای موقت یا نرم در حضور میدان مغناطیسی دیگر، میدان‌های مغناطیسی تولید می‌کنند و برای مدت کوتاهی بعد از خروج از میدان نیز این خاصیت را دارند. آهنرباهای الکتریکی تنها زمانی میدان مغناطیسی تولید می‌کنند که جریان برق از سیم‌پیچ‌های آن‌ها عبور کند.

تصویر نجومی روز ناسا: آی‌سی 348 و بارنارد 3

توضیح: یک منطقه سحابی‌دار بزرگ در نزدیکی ستاره درخشان اُمیکرون برساووش یا اتیک (omicron Persei) این گشت و گذار در تضادهای کیهانی را ارائه می‌دهد.
این مجموعه رنگارنگ غبار، گاز و ستارگان که در این قاب تلسکوپی ثبت شده‌اند، در حدود 3 درجه در آسمان در امتداد لبه ابر مولکولی برساووش (Perseus molecular cloud) در فاصله 1000 سال نوری از ما قرار دارند.
خود اُمیکرون برساووش که توسط یک هاله مایل به آبی از نور غبار منعکس‌شده از ستاره احاطه شده است، درست در سمت چپ مرکز تصویر قرار دارد. بلافاصله در زیر آن، خوشه ستاره‌ای جوان و جذاب IC 348 قرار دارد که اخیراً توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب کاوش شده است. بارنارد 3، ابر غبار بین ستاره‌ای تاریک و مبهم، در سمت راست بالا در شبحی در مقابل درخشش متمایل به قرمز گاز هیدروژن قرار دارد. البته این غبار کیهانی همچنین تمایل دارد ستارگان تازه تشکیل‌شده و اجرام ستاره‌های جوان یا پیش‌ستاره‌ها را از دیدرس تلسکوپ‌های نوری کنجکاو پنهان کند.
در فاصله تخمینی ابر مولکولی برساووش، این میدان دید حدود 50 سال نوری گسترش دارد.
منبع: ناسا