همه چیز درباره نور – بخش دوم
در بخش اول این مطلب خواندیم که نور همزمان هم آشکار و هم پر از رازآلودگی است. ما هر روز در گرمای زرد غرق می‌شویم و با لامپ‌های داغ و فلوئورسانت تاریکی را دور می‌کنیم. اما نور دقیقاً چیست؟ ما زمانی که پرتو خورشید از میان اتاق پر از گرد و غبار سرک می‌کشد، زمانی که پس از طوفان رنگین‌کمان پدیدار می‌شود و یا زمانی که نی در لیوان آب، شکسته به نظر می‌رسد، گوشه‌ای از ماهیت آن را می‌بینیم. اما این تصاویر تنها منجر به طرح پرسش‌های بیشتر می‌شود. آیا نور به‌صورت موج، پرتو یا جریان ذرات حرکت می‌کند؟ آیا یک رنگ است یا مخلوطی از چندین رنگ؟ آیا مانند صدا فرکانس دارد؟ و برخی از خواص آن مثل جذب (Absorption)، بازتاب (Reflection)، شکست (Refraction) و پراکندگی (Diffraction) چیست؟
حال با هم به خواندن بخش دوم این مطلب می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
همه چیز درباره نور – بخش اول
نور همزمان هم آشکار و هم پر از رازآلودگی است. ما هر روز در گرمای زرد غرق می‌شویم و با لامپ‌های داغ و فلوئورسانت تاریکی را دور می‌کنیم. اما نور دقیقاً چیست؟ ما زمانی که پرتو خورشید از میان اتاق پر از گرد و غبار سرک می‌کشد، زمانی که پس از طوفان رنگین‌کمان پدیدار می‌شود و یا زمانی که نی در لیوان آب، شکسته به نظر می‌رسد، گوشه‌ای از ماهیت آن را می‌بینیم. اما این تصاویر تنها منجر به طرح پرسش‌های بیشتر می‌شود. آیا نور به‌صورت موج، پرتو یا جریان ذرات حرکت می‌کند؟ آیا یک رنگ است یا مخلوطی از چندین رنگ؟ آیا مانند صدا فرکانس دارد؟ و برخی از خواص آن مثل جذب (Absorption)، بازتاب (Reflection)، شکست (Refraction) و پراکندگی (Diffraction) چیست؟
شاید فکر کنید دانشمندان همه پاسخ‌ها را می‌دانند، اما نور همچنان آنها را شگفت‌زده می‌کند. مثلاً همیشه فرض می‌کردیم نور سریع‌تر از هر چیز دیگری در جهان است. اما در سال 1999، پژوهشگران دانشگاه هاروارد (Harvard University) توانستند پرتوی از نور را با عبور دادن از ماده‌ای به نام چگال بوز-انیشتین (Bose-Einstein condensate) به سرعت 61 کیلومتر در ساعت کاهش دهند. این سرعت تقریباً 18 میلیون بار کمتر از سرعت عادی نور است! چند سال پیش هیچ کس چنین دستاوردی را ممکن نمی‌دانست، زیرا نور به شیوه‌ای سرکش رفتار می‌کند. هروقت فکر می‌کنید متوجه آن شده‌اید، ناگهان ماهیت خود را تغییر می‌دهد.
با این حال، ما درک بهتری از نور پیدا کرده‌ایم. برخی از بااستعدادترین اندیشمندان تاریخ علم، نیروی فکری خود را بر این موضوع متمرکز کرده‌اند. آلبرت انیشتین (Albert Einstein) سعی کرد تصور کند چه می‌شد اگر بر روی پرتوی از نور سوار می‌شدیم. او پرسید: «اگر بخواهم به سرعت پرتوی از نور بدوم، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ آیا دیگر نمی‌تواند حرکت کند؟«
انیشتین، به هر حال، پیشگام این ماجرا بود. برای درک چگونگی عملکرد نور، باید آن را در زمینه تاریخی مناسب خود قرار دهیم. اولین توقف ما در دنیای باستان است، جایی که برخی از اولین دانشمندان و فیلسوفان، ماهیت واقعی این ماده اسرارآمیز که بینایی را برمی‌انگیزد و اجسام را قابل مشاهده می‌کند را مورد بررسی قرار داده‌اند.
تصویر نجومی روز ناسا: IFN و گروه کهکشانی NGC 7771
توضیح: کهکشان‌های گروه NGC 7771 در این منظره آسمانی جذاب نشان داده شده‌اند.
NGC 7771 در فاصله 200 میلیون سال نوری از ما به سمت صورت فلکی اسب بالدار (Pegasus)، آن مارپیچ بزرگ و لبه‌ای نزدیک به مرکز، با وسعت حدود 75000 سال نوری، با دو کهکشان کوچکتر در زیر آن است. کهکشان مارپیچی بزرگ NGC 7769 با نمایی از رو به رو در سمت راست دیده می‌شود.
کهکشان‌های گروه NGC 7771 در حال برهم‌کنش هستند و عبورهای مکرری از کنار هم ایجاد می‌کنند که در نهایت منجر به ادغام کهکشان به کهکشان در مقیاس زمانی کیهانی می‌شود.
این فعل و انفعالات را می‌توان با اعوجاج در شکل خود کهکشان‌ها و با جریان‌های ضعیف ستارگانی که توسط جزر و مد گرانشی متقابل آنها ایجاد می‌شود، ردیابی کرد.
اما به سختی می‌توان دید واضحی از این گروه کهکشانی به دست آورد چرا که این تصویر عمیق، همچنین، ابرهای گسترده‌ای از غبار پیش‌زمینه را نشان می‌دهد که سراسر میدان دید را فرا گرفته است.
این ابرهای سیروس کهکشانی کم‌نور و غبارآلود به عنوان سحابی‌های شار مجتمع (Integrated Flux Nebulae یا به اختصار INF) شناخته می‌شوند. IFN ضعیف، نور ستارگان را از کهکشان راه شیری خودمان منعکس می‌کند و تنها چند صد سال نوری بالاتر از صفحه کهکشانی ما قرار دارد.
منبع: ناسا
