چگونه می‌توان در زمان سفر کرد؟
از مردمان ویکتوریایی گذرنده از عصر ملکه ویکتوریا به زمان ما تا نوجوانان مسافر زمان از طریق باجه تلفن عمومی، واژه مسافرت در زمان اغلب تصورات شگفت‌انگیز ما را از آنچه به حرکت در بعد چهارم معنا می‌دهد، برمی‌انگیزد (اشاره به آثار سینمایی علمی-تخیلی که افراد از طریق باجه تلفن یا روش‌های دیگر، از دورانی به دوران دیگر منتقل می‌شوند-م). البته برای سفر در طول سال‌ها نیازی به ماشین زمان یا یک کرم‌چاله پیچیده نیست.
همان‌طور که احتمالاً متوجه شده‌اید، همه ما دائماً درگیر عمل مسافرت در زمان هستیم. در پایه‌ای‌ترین حالت، زمان نرخ تغییر در جهان است؛ و خواه ناخواه، ما همواره در حال تغییر هستیم. ما پیر می‌شویم، سیارات به دور خورشید می‌چرخند و چیزها از هم می‌پاشند.
ما گذر زمان را برحسب ثانیه، دقیقه، ساعت و سال اندازه می‌گیریم، اما این به معنای آن نیست که زمان با نرخی ثابت جریان دارد. در واقع، نظریه نسبیت اینشتین تعیین می‌کند که زمان یک پارامتر جهانی نیست. درست همان‌طور که آب رودخانه بر حسب اندازه مسیر خود، تندتر یا کندتر جریان می‌یابد، زمان با نرخ‌های متفاوت در مکان‌های مختلف سیر می‌کند. به عبارت دیگر، زمان نسبی است.
اما چه چیزی این نوسان در طول سفر یک‌طرفه ما از گهواره تا گور را موجب می‌شود؟ همه چیز به رابطه بین زمان و فضا بر می‌گردد. انسان‌ها با سه بعد فضایی طول، عرض و عمق خوش بودند. تا اینکه زمان به عنوان مهم‌ترین بعد چهارم به این جمع پیوسته است. زمان بدون فضا وجود ندارد، و فضا بدون زمان وجود ندارد. این دو به عنوان یک واحد وجود دارند: پیوستگی فضا-زمان. هر رویدادی که در جهان رخ می‌دهد، باید هم فضا و هم زمان را در برگیرد.
در این مقاله، به روش‌های واقعی و روزمره مسافرت در زمان در جهان خود، و نیز به برخی از روش‌های دست‌نیافتنی‌تر برای سفر در بعد چهارم خواهیم پرداخت.
تصویر نجومی روز ناسا: برج تاریک در عقرب
توضیح: این ابر کیهانی غبارآلود در نیمرخش در مقابل یک میدان ستاره‌ای شلوغ در امتداد دم صورت فلکی عقرب، تصویر یک برج تاریک شوم را برای برخی تداعی می‌کند.
در واقع، توده‌های هیولایی غبار و گاز مولکولی که در حال متمرکزشدن برای تشکیل ستارگان هستند، ممکن است در درون این سحابی تاریک، ساختاری که تقریباً با وسعت 40 سال نوری در سراسر این پرتره تلسکوپی شگفت‌انگیز قرار دارد، کمین کنند.
یک گلبول ستاره‌ای دنباله‌دار (cometary globule)، ابری که به عقب کشیده شده است، توسط تشعشعات فرابنفش شدید ناشی از ارتباط OB (OB association) ستاره‌های بسیار داغ در NGC 6231، در گوشه سمت راست بالای صحنه شکل گرفته است.
این نور پرانرژی فرابنفش همچنین درخشش مایل به قرمز گاز هیدروژن گلبول را تامین می‌کند.
ستارگان داغ فرو رفته در غبار را می‌توان به صورت سحابی‌های بازتابی مایل به آبی مشاهده کرد.
این برج تاریک و سحابی‌های مرتبط با آن حدود 5000 سال نوری از ما فاصله دارند.
منبع: ناسا
برگزاری نهمین مدرسه تابستانی ریاضی در خانه علم
نهمین دوره مدرسه تابستانی ریاضی از تاریخ 27 مرداد لغایت 7 شهریور 1403 در خانه علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در حال برگزاری است.
این دوره از مدرسه تابستانی با دو محور اصلی پدیده‌های جهش ناگهانی در احتمالات (Sharp Threshold Phenomena) و نظریه تحلیلی اعداد با حضور 60 دانشجو از دانشگاه‌های مختلف کشور شامل صنعتی شریف، رازی کرمانشاه، شهید بهشتی، دانشگاه تهران، صنعتی اصفهان، علم و صنعت، باهنر کرمان، تفرش، یزد، امیرکبیر، سیستان و بلوچستان و الزهرا برگزار می‌شود.
مدرسه تابستانی ریاضی ویژه دانشجویان کارشناسی، هر ساله در ایام تابستان با همکاری یک کمیته برگزاری متشکل از اساتید برجسته ریاضیات کشور از چند دانشگاه کشور برگزار می‌شود. دکتر رشید زارع نهندی (دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان)، کسری علیشاهی (دانشگاه صنعتی شریف)، حسام‌الدین رجب‌زاده (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)، علی کمالی‌نژاد (دانشگاه تهران)، و میثم نصیری (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی) کمیته برگزاری دوره نهم مدرسه هستند.
جزئیات بیشتر درباره نهمین دوره مدرسه تابستانی ریاضی از طریق این لینک قابل مشاهده است.
منتخبی از تصاویر نهمین دوره مدرسه تابستانی ریاضی در بخش زیر قابل مشاهده است.
علمآموز – شهریور 1403
کمبود آب یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی جهان است و در ایران نیز، تهدیدی بسیار جدی برای کشاورزی، صنعت و زندگی مردم است. دلایل کمبود آب در ایران: اقلیم خشک و نیمه‌خشک و تغییر اقلیم، مدیریت غلط منابع آب، افزایش جمعیت و تقاضای آب است. بجز نوار شمالی و بخش‌هایی از غرب، سایر مناطق کشور با بحران جدی آب مواجه هستند.
برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی باعث از دست‌دادن غیرقابل‌برگشت سفره‌های آب زیرزمینی و افت تراز آب‌های زیرزمینی و به تبع «فرونشست سطح زمین» شده است. در سال‌های گذشته، ۷۴ میلیارد مترمکعب بیش از ظرفیت، از سفره‌های آب زیرزمینی برداشت شده است. حدود ۶۶ درصد از دشت‌های کشور در معرض پدیده فرونشست هستند.
ایران با وجود محدودیت منابع آبی، با ۱۹۰ لیتر مصرف آب شرب خانگی در روز، یکی از بیشترین سرانه مصارف در دنیا را دارد. سرانه مصرف آب خانگی در دنیا برای هر نفر ۱۵۰ لیتر در روز است.