انواع کهکشان‌ها: چرا کهکشان‌ها شکل‌های مختلفی دارند؟
ستاره‌شناسان تخمین زده‌اند که حدود ۲۰۰ میلیارد کهکشان در جهان قابل مشاهده وجود دارد. اما وقتی انواع دیگر کهکشان‌ها را در فیلم‌های علمی-تخیلی به تصویر می‌کشیم، می‌بینیم که شکل اولیه‌ای مانند کهکشان ما دارند {دیسکی‌شکل-م}. این نمونه‌ای از تعصبات انسان محور ما خواهد بود. در واقع, اگرچه بسیاری از آن‌ها شبیه کهکشان راه شیری هستند، برخی دیگر در فرم‌ها و اشکال متفاوتی هستند.
احتمالاً تصاویری از کهکشان خانگی ما {راه شیری} را دیده‌اید که در کلاس‌های علوم بی‌شماری به دیوار‌ها آویزان شده‌اند. اما شرط می‌بندیم نمی‌دانستید که آن پوستر‌ها به نسبت، ضخیم‌تر از یک جزء کلیدی خود کهکشان هستند.
درست است؛ راه شیری مانند یک تخم مرغ سرخ شده از یک برآمدگی مرکزی تشکیل شده است که توسط یک دیسک صاف و نازک احاطه شده است. و وقتی می‌گوییم دیسک “نازک”، منظور ما به طرز شگفت‌آوری نازک است. همانطور که جیلیان اسکادر (Jillian Scudder)، فیزیکدان و خبرنگار فوربس (Forbes) اشاره می‌کند، “دیسک” کهکشان راه شیری حدود ۱۰۰۰۰۰ سال نوری (سال نوری بر خلاف اسمش نشان‌دهنده فاصله و نه زمان است. این مقدار در اصل فاصله‌ای است که پرتو نور در یکسال طی می‌کند. اندازه یک سال نوری، برابر با 6 تریلیون مایل یا 9.46 تریلیون کیلومتر است- مترجم) طول دارد اما تنها حدود 0.۶ سال نوری ارتفاع دارد. این بدان معنی است که به نسبت، ۳۰ برابر نازکتر از یک ورق معمولی کاغذ چاپگر است {یعنی اگر کهکشان را در ابعاد یک کاغذ مثلاً A4 تصور کنیم این کاغذ ضخامتش باید 30 برابر نازکتر از کاغذهای معمولی A4 باشد-م}.
اما ما داریم از خودمان جلو می‌زنیم. قبل از اینکه بدانیم چرا کهکشان راه شیری خودمان منحصربفرد است، اجازه دهید یک قدم به عقب برگردیم و در مورد وجه اشتراک همه کهکشان‌ها صحبت کنیم.
تصویر نجومی روز ناسا: ساختار دم دنباله‌دار 12پی (12P/Pons-Brooks)
دنباله‌دار پونس بروکس یا 12پی (12P/Pons-Brooks) که در 21 آوریل (2 اردیبهشت 1403) به حضیض بعدی خود می‌رسد در حال درخشان‌تر شدن است. {حضیض یا perihelion نزدیک‌ترین نقطه مداری یک دنباله‌دار به خورشید را گویند-م}.
رصد گیسوی مایل به سبز این دنباله‌دار دوره‌ای نوع هالی از طریق تلسکوپ‌های کوچک نسبتاً آسان شده است. اما دم یونی مایل به آبی آن که اکنون از گیسوی فعال این دنباله‌دار خارج شده است و توسط بادهای خورشیدی مورد برخورد قرار گرفته است، هنوز کم‌رنگ است و دنبال‌کردن آن دشوار است.
با این حال، در این تصویر، نوردهی های پشت‌سرهم در شب 11 فوریه (22 بهمن 1402)، ساختارهای دقیق دم کم‌نورتر آن را نشان می‌دهد.
این قاب، با عرض بیش از دو درجه در سراسر پس‌زمینه‌ای از ستارگان کم‌نور و کهکشان‌های پس‌زمینه به سمت صورت فلکی شمالی چلپاسه یا سوسمار (Lacerta) کشیده شده است.
البته گذر دنباله‌دار 12پی در 21 آوریل از حضیضش، تنها دو هفته پس از خورشید گرفتگی کامل در 8 آوریل خواهد بود و این دنباله‌دار را در آسمان سیاره زمین در کنار خورشیدی کاملاً گرفته قرار می‌دهد.
منبع: ناسا
Structure in the Tail of Comet 12P/Pons-Brooks