آدمی، در جهانی که ما تاکنون و به لطف علم می‌شناسیم، موجودی خاص و منحصر به فرد است و لااقل تا به امروز، موجودی شبیه به او بر روی زمین نزیسته است. انسان واجد مشخصاتی است که او را ابرقدرت مطلق زمین و اول‌شخص دست‌درازی و دست‌اندازی به طبیعت ساخته است.
اما چه چیزی انسان را تا به این اندازه متفاوت و ویژه ساخته است؟ تاریخ بشر نشان می‌دهد که مهارت ابزارسازی یک برگ برنده در دنیای وحشی و یک موتور پیشرفت تاریخی برای بشر بوده است. با این حال، تا قرون متمادی، پیشرفت چشمگیری در وضع زندگی بشر وجود نداشته است چرا که همین ابزارسازی هم بسیار به کندی متحول می‌شده است: دستیابی به آتش، چرخ، آهن، مس، قلع و…. هر کدام عصری از تاریخ بشر را تعریف و آغاز نموده‌اند پس برخی مزیت آدمی را به دیگر موجودات ابزارسازی وی می‌دانند. مزیت‌های دیگری همچون داشتن آگاهی از خویشتن، احساسات پیشرفته و پیچیده، هنر و زبان پیچیده نیز از ویژگی‌هایی است که برای تمایز آدمیزاد از دیگر موجودات برشمرده می‌شود.
با این حال، شاید و فقط شاید، یک ویژگی، برتر از همه این‌ها و منبع همه این‌ها باشد و آن «قابلیت تفکر انتزاعی و منطقی» است که تا جایی که می‌دانیم هیچ موجود دیگری حتی به نزدیکی آن نیز نرسیده است. تفکر انتزاعی همانگونه که از نام آن پیداست به ساز و کار ذهن برای درک مفاهیم، قواعد، اصول، ربط و خط دنیا بدون آنکه ملموس و محسوس باشد اشاره دارد. ساده‌تر آنکه تفکر انتزاعی یعنی فکر کردن به چیزهایی که وجود آن‌ها محسوس نیست. محصول این نوع تفکر چیست؟ ریاضیات، فیزیک، علوم کامپیوتر، هنر، اقتصاد، معماری، علوم اجتماعی، فلسفه، تکنولوژی….و البته دین!
آری، بشر به واسطه تفکر خود، بویژه تفکر انتزاعی و منطقی، موفق شد بر تارک گیتی بنشیند و ارباب طبیعت باشد.
بشر در تاریخ خود هرچه پیش تر آمد، سرعت تحولات و کشفیات و پیشرفت‌هایش بیشتر شد و اکنون در عصر انفجار اطلاعات و علوم و فنون هستیم و آنقدر سرعت تغییرات بالاست که همه ما در عمر کوتاه خودمان شاهد تغییرات متوالی تکنولوژی بوده‌ایم و برایمان عجیب است که بشنویم کودک 2000، 1500 و 1000 سال پیش به احتمال زیاد در یک بستر واحد از نظر دانش، فناوری و فرهنگ می‌زیسته‌اند و مثل هم می‌اندیشیده، می‌پوشیده و می‌زیسته‌اند. آری، فاصله دنیای کودکان ما از ما، احتمالاً بیش از فاصله هزاران ساله خواهد بود و این سرعت سرسام‌آور، نیازمند آمادگی نسل بشر برای این تغییرات است. گفته می‌شود در دنیای جدید افرادی موفق خواهند بود که خود را با تغییرات سریع تطبیق می‌دهند.
در فرهنگ ایرانی، هر سال، در انتهای زمستان، مردمان این جغرافیای زیبا، با ترتیبات و آدابی که می‌دانید و می‌دانیم برای تغییرات شگرف بهار آماده می‌شده‌اند و خود را با تغییر طبیعت وفق می‌داده‌اند. ما آموخته‌ایم که با تغییر طبیعت با خوی نیک و ضرباهنگی هماهنگ، همراه شویم. پس بیایید خودمان را برای دنیای هوش مصنوعی و یکه‌تازی بی‌چون و چرای علم آماده سازیم…
تحول و تغییر از زمستان به بهار بر شما مبارک.
سال نو شما سرشار از موفقیت، بهروزی و شادی.
با احترام،
مهدی دارائی،
مدیر خانه علم،
اول فروردین 1404
