تصویر نجومی روز ناسا: شهاب‌سنگ‌های جوزایی بر فراز یک جنگل برفی

توضیح: شهاب‌ها از صورت فلکی جوزا (constellation Gemini) به بیرون سرازیر شده‌اند. انتظار این بارش می‌رفت، چرا که اواسط دسامبر زمان بارش شهابی جوزایی (Geminid Meteor Shower) است.
در تصویر اینجا، بیش از دوجین شهاب در نوردهی‌های اضافه‌شده پی در پی که چندین ساعت در اوایل صبح شنبه از جنگلی برفی در لهستان گرفته شده‌اند، ثبت شده‌اند.
رگه‌های زودگذر به اندازه کافی روشن بودند که می‌توانستند از پس غوغای ماه کامل در سمت راست بالا دیده شوند. منشأ همه این رگه‌ها را می‌توان در نقطه‌ای از آسمان به نام سرچشمه (radiant)، به سمت ستاره‌های درخشان پولوکس و کاستور (Pollux and Castor) در مرکز تصویر ردیابی کرد.
شهاب‌سنگ‌های جوزایی به‌عنوان تکه‌هایی به اندازه شن شروع شدند که از سیارک 3200 فایتون (3200 Phaethon) در حین گردش در مدار بیضی شکل آن در منظومه شمسی درونی به بیرون رانده شدند.
منبع: ناسا

چراغ‌های راهنمایی چگونه کار می‌کنند؟

ما روزی در ایستگاه اتوبوس نشسته بودیم که دو سگ را دیدیم که در حال بحث درباره ترافیک تقاطع نزدیک بودند:
سگ اول: پس به من می‌گویی که این انسان‌ها این ماشین‌ها را می‌رانند و فقط بی‌هیچ دلیلی متوقف می‌شوند، فقط به خاطر این‌که یک چراغ قرمز بالای سرشان روشن می‌شود؟
سگ دوم: می‌دانم که عجیب به نظر می‌آید ولی من مدت زیادی است که ماشین‌ها را اینجا می‌بینم و به نظر می‌رسد که دقیقاً همین‌طور است. بیا کمی اینجا بنشین و با من تماشا کن.
سگ اول: وای، نگاه کن! راست می‌گویی. آن ماشین در حال حرکت بود و حتی اگر هیچ ماشین دیگری در اطراف نبود، فقط وقتی که چراغ از سبز به زرد و سپس قرمز تغییر کرد، متوقف شد.
سگ دم: این یک معماست. چرا باید این کار را بکنند؟ انگار هیچ جای مهمی ندارند بروند. انگار وقتشان در اختیار خودشان است و هیچ عجله‌ای ندارند.
سگ اول: مردم چقدر عجیب هستند. هیچ وقت نمی‌توانم آن‌ها را درک کنم. خوب، باید بروم خانه تا گربه‌ها را تعقیب کنم و به برگ‌ها پارس کنم!
سگ دوم: نگاه کن! آن ماشین از این طرف می‌آید. بیا دنبالش کنیم!
آن دو سگ با تندی و صدای پارس شروع به دویدن کردند. ما مطمئن نیستیم که آیا آن‌ها توانستند ماشین را بگیرند یا نه، و اگر این کار را کردند، با آن چه می‌کردند. با این حال، مکالمه‌ی کوتاه آن‌ها باعث شد که ما در مورد چراغ‌های راهنمایی که بالای تقاطع‌ها نصب می‌شوند، فکر کنیم که دقیقاً چطور این چراغ‌ها کار می‌کنند؟
در حالی که چراغ‌های راهنمایی برای سگ‌ها یک معما هستند، انسان‌های راننده خوشحالند که این چراغ‌ها وجود دارند تا جریان ترافیک را در خیابان‌های شلوغ تنظیم کنند. بدون چراغ‌های راهنمایی و علائم ایست، حرکت در یک شهر بزرگ می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

قبل از اختراع ساعت، مردم چگونه زمان را می‌سنجیدند؟

همان‌طور که در طول یک روز معمولی در مدرسه پیش می‌روید، احتمالاً به خوبی از زمان آگاه هستید. مدرسه معمولاً حوالی ساعت ۸ یا ۹ صبح آغاز می‌شود. احتمالاً دقیقاً می‌دانید که زنگ تفریح و ناهار در چه ساعتی اتفاق می‌افتد. شما هم‌چنین احتمالاً آگاه هستید که مدرسه حدود ساعت ۲:۳۰ یا۳:۳۰ بعدازظهر یا هر زمانی نزدیک ظهر تمام می‌شود. چگونه این زمان‌های مختلف را پیگیری می‌کنید؟
خوشبختانه، به لطف فناوری مدرن، هیچ کمبودی در دستگاه‌های اندازه‌گیری زمان که بتوان به آن‌ها اعتماد کرد وجود ندارد. در خانه، احتمالاً حداقل یک ساعت روی دیوار دارید. هم‌چنین ممکن است وسایلی مانند مایکروویو یا فر که دارای ساعت هستند، داشته باشید.
برخی از افراد برای پیگیری زمان در طول روز ساعت مچی می‌بندند. به جای ساعت مچی، برخی از افراد ممکن است به جای آن از تلفن همراه استفاده کنند. در مدرسه، هر کلاس درس احتمالاً ساعت خود را روی دیوار دارد.
اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که مردم قبل از اختراع ساعت‌های مدرن چه می‌کردند؟
چگونه می‌فهمیدند که ساعت چند است؟
چگونه قرارهای خود را تنظیم می‌کردند؟
چگونه می‌دانستند که کی باید در جایی باشند؟

این مطلب توسط خانه علم، مرکز اختصاصی ترویج علم دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان برای شما آماده شده است.

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان را بیشتر بشناسیم

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان (IASBS) که در سال 1371 توسط دکتر یوسف ثبوتی، چهره ماندگار فیزیک ایران، و دکتر محمدرضا خواجه‌پور بنیان‌گذاری شد، یکی از برجسته‌ترین مراکز آموزش عالی کشور در حوزه علوم پایه محسوب می‌شود. این دانشگاه با تمرکز ویژه بر تحصیلات تکمیلی، فضایی پویا برای پژوهش و آموزش در سطح بین‌المللی فراهم کرده است. هدف اصلی IASBS، دستیابی به مرجعیت علمی، انجام پژوهش‌های کاربردی، و تربیت دانشجویانی با دانش عمیق و مهارت‌های نوآورانه است. همکاری‌های گسترده با مراکز علمی داخلی و خارجی، مشارکت فعال در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و انتشار مقالات در مجلات معتبر، از دستاوردهای ارزشمند این دانشگاه به شمار می‌آیند که آن را در ردیف برترین دانشگاه‌های کشور قرار می‌دهد.

این دانشگاه با برخورداری از دانشکده‌های فیزیک، شیمی، ریاضی، علوم زیستی، علوم زمین، و علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مجموعه‌ای از رشته‌های تخصصی را ارائه می‌دهد. پژوهشکده‌هایی مانند پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین و پژوهشکده فناوری‌های نوین، بسترهای مناسبی برای تحقیق و نوآوری فراهم کرده‌اند. نسبت استاد به دانشجو 1 به 9 و حضور تمام‌وقت اساتید و دانشجویان در محیط علمی، تجربه آموزشی منحصربه‌فردی را رقم زده است. فضای باز و بدون دیوار، فعالیت 24 ساعته، و جو صمیمی میان اعضای دانشگاه، دانشگاه تحصیلات تکمیلی را به محیطی الهام‌بخش برای تحصیل و پژوهش تبدیل کرده است. این دانشگاه با کسب رتبه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های ملی و بین‌المللی، جایگاه خود را به عنوان یکی از برترین مراکز علمی کشور تثبیت کرده است.

برخی از شاخصه‌های دانشگاه تحصیلات تکمیلی